(Το κείμενο αυτό, αποτελεί μετάφραση αυτού που δημοσιεύτηκε στο BgVesti.com στις 5/1/2011, στα Βουλγαρικά. Συγγραφέας του κειμένου είμαι εγώ. Χρήστος Μουρούτης)
Ακουσα από φίλους Βούλγαρους και ξένους, τις τελευταίες ημέρες, ότι, σε πολλές περιοχές της χώρας, προκειμένου να κερδίσει μιά εταιρεία ένα κατασκευαστικό έργο, δρόμο ή κάτι άλλο, πρέπει οι ενδιαφερόμενοι και συμμετέχοντες στο διαγωνισμό, να προκαταβάλλουν το 10% ή και πολλές φορές περισσότερο από αυτό, επί της αξίας του έργου. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι όταν κάποιος επιθυμεί να κερδίσει ένα έργο της τάξεως του 1 εκατ λέβα θα πρέπει να προκαταβάλλει ποσό 100.000 λέβα ως μπαξίσι στους διάφορους δημοτικούς, εκλεγμένους άρχοντες, που έχουν τη δυνατότητα να αποφασίζουν.
Τι συμβαίνει στην πράξη; Κάποιοι δέχονται να καταβάλλουν αυτό το προϊόν της διαφθοράς και μάλιστα προκαταβολικά και να πάρουν το συμβόλαιο της κατασκευής του έργου, τα χρήματα αυτά αφαιρούνται από τα ταμεία κάποιου δήμου, δηλαδή από τις τσέπες των δημοτών και πάνε στις τσέπες των δημοτικών αρχόντων, που κατόπιν τους βλέπουμε να κυκλοφορούν με ακριβά αυτοκίνητα ή να ζούν σε πολυτελή σπίτια.
Για την διαφθορά έχουμε μιλήσει πολλές φορές και σίγουρα είναι πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί. Η κυβέρνηση αυτή τη στιγμή κάνει τεράστιο έργο για να το αντιμετωπίσει, όμως, απότι φαίνεται δεν είναι αρκετό, αφού αφήνονται ανοιχτά οι διάφοροι εκλεγμένοι δημοτικοί άρχοντες να λειτουργούν με αυτόν τον τρόπο και να πλουτίζουν παράνομα στις πλάτες των καθημερινών ανθρώπων που τους στήριξαν.
Οταν ένα έργο γίνεται στη βάση αυτή και ο κατασκευαστής αναγκάζεται, ας πούμε, να κατασκευάσει ένα δρόμο με την βάση κόστους 90% αυτού που κανονικά θα έπρεπε να του στοιχίσει, αναγκάζεται να κάνει κατασκευαστικά σφάλματα και ελλείψεις ώστε να μπορέσει να φέρει το έργο στα μέτρα που θα του δώσουν την ευκαιρία να καλύψει το κόστος του και να δικαιολογήσει και το 10% που έχει καταβάλει στον δημοτικό άρχοντα ή στα άτομα της επιτροπής. Δηλαδή, βάζει μικρότερο πάχος ασφάλτου ή κάνει άλλες μετατροπές που πρακτικά δημιουργούν ένα πιό «φτηνό» έργο. Το αποτέλεσμα είναι τον δεύτερο ή τον τρίτο χρόνο η άσφαλτος να σπάζει και να βλέπουμε τρύπες στους δρόμους, για τις οποίες όλοι είμαστε θυμωμένοι καθώς μας δυσκολεύουν τη ζωή.
Η διαφθορά είναι εγγενής παράγοντας κάθε κοινωνίας όσο δεν υφίσταται έλεγχος και πολύ σοβαρή τιμωρία. Και τελικά παράγει προβλήματα που έχουν επίπτωση σε ολόκληρο το κοινωνικό σύνολο. Αυτά τα προβλήματα είναι πιό σοβαρά από τον παράνομο πλουτισμό μερικών ατόμων. Δημιουργούν πρακτικά μιά κοινωνία-ζόμπι, που μαθαίνει να σκέφτεται με αυτόν τον τρόπο, ότι δηλαδή για να μπορέσεις να επιτύχεις σε μιά συγκεκριμένη προσπάθεια θα πρέπει να καταβάλλεις προκαταρκτικά, κάποια χρήματα σε ανθρώπους που δεν δικαιούνται. Από την άλλη, γίνονται έργα απαράδεκτα, λαμβάνονται αποφάσεις που δεν έχουν βάση και ουσία και οι οποίες κινούνται από το ατομικό και όχι το γενικό όφελος και η κοινωνία οδηγείται σε έναν αυτο-μαρασμό.
Το παράδειγμα της Ελλάδας είναι πρόσφατο και είναι εκωφαντικό ως δείγμα αναφοράς. Μιά χώρα που θα μπορούσε να είχε αξιοποιήσει τα €300 δις που δανείστηκε από τις διεθνείς αγορές, μαζί με τα δωρεάν Ευρωπαϊκά χρήματα, σε έργα και υποδομές, κοινωνικές και ουσιαστικές, δεν το έκανε και φρόντισε να δημιουργήσει ένα σύστημα σκανδάλων και διαφθοράς που την οδήγησαν τελικά σε αυτή την παρακμή που βλέπουμε σήμερα. Η Βουλγαρία αν δεν κάνει ενέργειες, άμεσα, τώρα, και όχι μετά από την εμφάνιση του κάθε προβλήματος, θα βρεθεί στην ίδια θέση, ίσως και χειρότερη.
Θα επιθυμούσα να προτείνω προς την κυβέρνηση του κ. Borissov μιά σειρά από ιδέες που θα ήταν δυνατόν να βάλουν μιά τάξη στην όλη διαδικασία και να χτίσουν μιά δομή που θα είναι άτρωτη σε τέτοια προβλήματα στο μέλλον. Πιστεύω ότι αυτό θα πρέπει να το κάνει σχετικά άμεσα ώστε να μπορέσει να αποφύγει «μπλοκαρίσματα» σε έργα που χρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Ενωση και τα οποία είναι απόλυτα ζωτικά για την χώρα και την ανάπτυξή της:
Α. Δημιουργία πολύ αυστηρών μηχανισμών στο tendering και στο audit όλων των έργων, πάνω από 100.000 λέβα: Θα πρέπει να αξιοποιηθούν διεθνείς εταιρείες όπως η PWC, Delloite, KMPG κλπ, με διεθνή εμπειρία, να ελέγχουν τη διαδικασία και να εξασφαλίζουν επιλογή με βάση σωστά κριτήρια, αλλά και διάθεση των κεφαλαίων με βάση την επιλεγμένη διαδικασία. Φυσικά, με τη συμμετοχή διεθνών συμβούλων που επίσης θα πιστοποιούν τα διαδικαστικά.
Β. Δημοσιοποίηση όλων των δεδομένων στο internet ώστε να έχει ο καθένας γνώση και πρόσβαση στις πληροφορίες αλλά και να μπορεί να καταχωρεί καταγγελίες.
Γ. Προστασία, δικαστικής φύσεως, για τους καταγγέλοντες τέτοιες περιπτώσεις κακοδιαχείρισης. Θα πρέπει να γίνει ένα καλύτερο νομοθετικό πλαίσιο όπου θα δίνει την ευκαιρία σε εταιρείες και άτομα που έχουν συγκεκριμένη πληροφόρηση για περιπτώσεις διαφθοράς σε δημόσια έργα, να καταγγέλουν και να προστατεύονται από το νόμο.
Δ. Πολύ αυστηρές τιμωρίες που θα προβλέπουν φυλάκιση μέχρι και 20 χρόνια για λαμβάνοντες παράνομο χρηματισμό αλλά και γι’ αυτούς που χρηματίζουν για να λάβουν ένα έργο.
Ε. Πολύ σοβαροί έλεγχοι στην παραλαβή τεχνικών έργων. Θα πρέπει να πιστοποιείται από ανεξάρτητες διεθνείς εταιρείες ελέγχου, η ακριβής κατασκευή των νέων έργων, σύμφωνα με τις προδιαγραφές. Αν δεν έχουν τηρηθεί οι προδιαγραφές, αυτό, από μόνο του θα αποτελεί ένδειξη ότι υπάρχει πιθανότατα κάποια παρατυπία.
Η Βουλγαρία θα πρέπει να γίνει χώρα πρότυπο στην Ευρώπη και στον Δυτικό κόσμο. Αυτό δεν μπορούμε να το πετύχουμε μόνο με καλή διάθεση αλλά απαιτείται να μπεί το μαχαίρι μέχρι το κόκκαλο και να μην υπάρξει καμμία ανοχή σε φαινόμενα διαφθοράς σε κρατικά, Ευρωπαϊκά και κεφάλαια που διαχειρίζονται οι Δήμοι.
Μόνο έτσι, η Βουλγαρία θα δημιουργήσει γενιές νέων ανθρώπων που θα πιστεύουν στην αξιοκρατία και θα παλεύουν γι’ αυτήν και δεν θα προσπαθούν να κάνουν τη δουλειά τους με διασυνδέσεις, αλλά με την αξία τους. Μόνο έτσι η χώρα θα μπορεί να αναπτυχθεί σε πλαίσια δυτικής πρακτικής και θα γίνει κέντρο για την ανάπτυξη οικονομικών δραστηριοτήτων, όπως έχει κατά καιρούς ανακοινώσει ο κ. Simeon Dyankov αλλά και άλλα στελέχη της τρέχουσας κυβέρνησης.
Ολη η διαδικασία αυτή, ξεκινά από τον καθένα μας. Ωστόσο για να γίνει επιτυχώς, ο κάθε ένας πολίτης θα πρέπει να αισθάνεται ότι έχει το κράτος κοντά του, αρωγό και προστάτη, και ότι το νομοθετικό πλαίσιο του Ποινικού Νόμου είναι τόσο αυστηρό που από τη φύση του γίνεται αποτρεπτικό στον οποιονδήποτε σκεφθεί ότι μπορεί να διαφθείρει ή να διαφθαρεί.
Η Βουλγαρία έχει τεράστια αποθεματικά προόδου και δυνατοτήτων. Τόσα όσα είχε και η Ελλάδα το 1980. Δεν θα πρέπει να τα σπαταλήσει και να «χρεοκοπήσει» ως οικονομικό μοντέλο, όπως έκανε η γειτονική Ελλάδα αυτά τα τελευταία 30 χρόνια. Θα πρέπει να γίνει τόπος που θα θέλουν όλοι να ζούν, οι επιχειρήσεις της ΕΕ να εγκαθίστανται και να δραστηριοποιούνται και το εισόδημα του μέσου πολίτη να ανεβεί χάρη στην αξία και τις δυνατότητές του και όχι χάρη στις γνωριμίες του.
Ο κ. Borissov και η κυβέρνησή του έχουν κάνει πολύ ουσιαστικά βήματα. Το γεγονός ότι έχουν την απόλυτη και μονοκομματική διακυβέρνηση, τους δίνει την ευκαιρία να κάνουν ένα βήμα παραπάνω και να καθιερώσουν πολύ ουσιαστικές τομές στην δημόσια διοίκηση που θα είναι μιά επανάσταση για τον τόπο και θα φέρει τόσο πολύ ξένο κεφάλαιο, που σε βάθος δεκαετίας θα ήταν δυνατόν το εισόδημα και η ποιότητα ζωής του μέσου πολίτη να είναι τρείς φορές καλύτερο από το σημερινό.
No comments:
Post a Comment