Η επανάσταση «της μπάρας» εχει ανάγκη από άμεση κρατική απάντηση

Του Χρήστου Ν. Μουρούτη

cm@arceland.net

Αυτη η κατάσταση με τα διόδια και η λαϊκή οργή πάνω στις μπάρες, με βρίσκει γενικά αντίθετο, ως εκδήλωση. Είμαι βέβαια άτομο που ζώ εκτός της Ελλάδας (στη Βουλγαρία) και δεν έχω πλήρη εικόνα όπως οι συμπατριώτες μου, που κάθε μέρα χρησιμοποιούν τις εθνικές οδούς. Δεν είναι ωστόσο δυνατόν για τα μέσα ενημέρωσης και τους διάφορους πολιτικάντηδες να προβάλλουν προς τον απλό κόσμο την παρανομία ως μιά δήθεν επαναστατική πράξη ενάντια σε κάποιο κακό κατεστημένο.

Οι συμβασιούχοι, τα διάφορα επιχειρηματικά σχήματα που ανέλαβαν τις εθνικές οδούς τις πήραν με παραχώρηση, με βάση μία πρόταση συμφωνίας από την Κυβέρνηση. Με βάση αυτή την πρόταση λειτουργούν και συγκεντρώνουν διόδια αλλά και κατασκευάζουν ταυτόχρονα και την Ιόνια Οδό στη Δυτικό μέρος της χώρας, που κατά κοινή ομολογία, είναι δρόμος με πολύ χαμηλή αναμενόμενη κίνηση και δεν είναι σε θέση από μόνος του, οικονομοτεχνικά, να αυτοχρηματοδοτήσει το έργο.

Εκείνο που ωστόσο δεν έγινε σαφές από την παραχώρηση και δεν θα έπρεπε να υφίσταται, είναι να ταξιδεύει κάποιος από την Αθήνα ως την Θεσσαλονίκη σε έναν ημιτελή δρόμο και να σταματάει συνέχεια για να πληρώνει διόδια. Τέτοια πράγματα δεν γίνονται σε κανένα πολιτισμένο κράτος. Υπάρχουν συστήματα πληρωμής κατά την έξοδο όπως στις οτοστράντες της Ιταλίας, που είναι ότι καλύτερο θα μπορούσε να ισχύσει για την Ελληνική πραγματικότητα. Η εικόνα των πολλαπλών και συνεχομένων διοδίων είναι ενοχλητική ως κατάντια και δεν προβάλλει την Ελλάδα ως μιά πολιτισμένη χώρα στην Ευρώπη, όταν όλες οι άλλες χώρες έχουν κατασκευάσει δίκτυα προ 30 και 40 ετών και τα διαχειρίζονται με πολύ πιό εξελιγμένα τεχνικά συστήματα που είναι φιλικά προς τον πολίτη και ταυτόχρονα δεν διακόπτουν συνεχώς την κίνηση όπως στην Ελλάδα.

Αυτό που σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να λάβουμε υπόψιν είναι ότι η Ελλάδα, κάποια στιγμή, έστω και με τα σημερινά της προβλήματα, θα πρέπει να αποκτήσει ένα φυσιολογικό δίκτυο. Το ΠΑΘΕ είναι ένας δρόμος μόνο 500 χιλιομέτρων. Η Ελλάδα έχει απορροφήσει τεράστια κονδύλια από την ΕΕ και ακόμα δεν έχει καταφέρει να τον ολοκληρώσει και να παράσχει στους πολίτες έναν σύγχρονο αυτοκινητόδρομο. Το ίδιο συμβαίνει και με τον δρόμο Κορίνθου-Πατρων-Πύργου, ο οποίος είναι ενας μικρός επαρχιακός δρόμος που έχει μετονομαστεί σε Εθνική οδό και έχει στοιχίσει τη ζωή σε εκατοντάδες συμπολίτες μας. Αυτός ο δρόμος πρέπει να κατασκευαστεί όσο το δυνατόν γρηγορώτερα, έστω και με τον τρόπο που έχει επιλεγεί από την πολιτική ηγεσία. Δεν είναι δυνατόν εμείς οι πολίτες, να δημιουργούμε προσκόματα στις κοινοπραξίες, με θεατρινισμούς και ανταρσίες γιατί το μόνο που επιτυγχάνουμε είναι να τους επιτρέπουμε να βρίσκουν δικαιολογίες για την καθυστέρηση ολοκλήρωσης του έργου.

Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, δυστυχώς, όταν ανέλαβε την εξουσία, αντί να συνεχίσει και να βελτιώσει την πολιτική του κ. Σουφλιά με τις παραχωρήσεις, κατήργησε την παραχώρηση του περιμετρικού του Υμηττού που ήταν προέκταση της Αττικής Οδού και δεν εξέτασε τα χρονοδιαγράμματα τα οποία αφορούν τις υπόλοιπες κοινοπραξίες και παραχωρήσεις ώστε να παράσχει στον πολίτη τις πειστικές λύσεις ότι τα έργα γίνονται επιτέλους και θα παραδοθούν κάποτε στην κυκλοφορία, έστω και με κάποια καθυστέρηση. Σε αυτή τη χρονική στιγμή της μεγάλης «ειδικής» ελληνικής κρίσης, κατά την οποία οι κοινοπραξίες αδυνατούν να βρούν κεφάλαια για να χρηματοδοτήσουν τα έργα και να τα παραδώσουν στην ώρα τους, το ελληνικό κράτος θα έπρεπε να είναι αρωγός και να σταθεί δίπλα στις επιχειρήσεις βρισκοντας λύσεις και εξασφαλίζοντας την ομαλή τους ρευστότητα.

Η κυβέρνηση επίσης, δεν κάθησε να ελέγξει τον αριθμό και τα κόστη των διοδίων στο ΠΑΘΕ και την γενικότερη εικόνα που τα διόδια αυτά δημιουργούν για την χώρα, για τους επισκέπτες και για τον πολίτη. Η κατάσταση αυτή είναι φυσιολογικό να γεννά αντίδραση και αν δεν ελεγχθεί θα γίνει ακόμα πιό μεγάλη με το πέρασμα του χρόνου. Οι μπάρες στο μέλλον θα σπάνε αντί απλά να σηκώνονται και ο κόσμος θα μεταφέρει την οργή του στους απλούς υπαλλήλους των εταιρειών που καμμία ευθύνη δεν έχουν για την όλη κατάσταση.

Αποψή μου είναι ότι το ζήτημα αυτό έχει πλέον οριμάσει και ζητά μιά επιτακτική λύση. Το κράτος πρέπει άμεσα να κάτσει στο τραπέζι και να συζητήσει με τις κοινοπραξίες:

·         Για το ΠΑΘΕ: Να βάλει ένα τελικό και ολοκληρωτικό διάγραμμα ολοκλήρωσης των κατασκευών που θα εξασφαλίζει την παράδοση του έργου και θα εφαρμόζει ένα διαφορετικό πρόγραμμα εισόδου – εξόδου των αυτοκινήτων και πληρωμής των διοδίων στη βάση του μοντέλλου που εφαρμόζει η Ιταλία. Νομίζω ότι το τέλος του 2012 θα πρέπει να είναι ένας λογικός στόχος.

·         Για την οδό Κορίνθου-Πάτρας-Πύργου: εκεί θα πρέπει να εξεταστεί το όλο πλέγμα της παραχώρησης εκ νέου. Τα διόδια δεν θα έπρεπε να υπάρχουν σε αυτόν τον δρόμο – η αντίδραση του κόσμου είναι λογική. Ωστόσο, αφού υπάρχουν και τα εισπράττει η κοινοπραξία, θα πρέπει να ερευνηθεί λεπτομερώς η πρόοδος της σύμβασης σχετικά με τις κατασκευές και η ομαλή ολοκλήρωσή της. Η χώρα έχει ανάγκη από έναν σύγχρονο αυτοκινητόδρομο στο σημείο αυτό, που να παράσχει ασφάλεια και να σταματήσει δια παντός τα δυστυχήματα.

·         Θα πρέπει στο πακέτο της συμφωνίας να παραχωρηθεί και η Εγνατία από την οποία περνά μεγάλος όγκος κίνησης φορτηγών, από την Τουρκία και άλλες χώρες, προς Ιταλία και Ευρώπη. Σε αυτό τον δρόμο θα πρέπει να εισπράττονται διόδια για να αποπληρωθεί η επένδυση κάποτε και όχι να χρησιμοποιείται δωρεάν. Επίσης είναι καλό να οριστεί διαχειρίστρια μιά ιδιωτική εταιρεία για να είναι ο δρόμος καθαρός, σωστά οργανωμένος και τεχνικά άρτιος.

·         Επίσης θα πρέπει να «ζωντανέψει» το πρόγραμμα παραχωρήσεων στην Αττική με τις επεκτάσεις της Αττικής Οδού. Μέσα σε μιά τόσο μεγάλη κρίση, όπως η σημερινή, που σίγουρα θα έχει έντονες επιπτώσεις στη χώρα για περισσότερο από μιά δεκαετία, οι παραχωρήσεις θα μπορούσαν να προσφέρουν μιά σημαντική οικονομική δραστηριότητα σε εταιρείες και υπεργολάβους.

·         Τέλος θα πρέπει να βρεθεί μιά σίγουρη ενδιάμεση εξασφάλιση των κατοίκων των περιοχών που ζούν παραπλεύρως των διοδίων και αναγκάζονται να μπαίνουν και να βγαίνουν στο δρόμο για τις βασικές τους ανάγκες. Αυτά τα άτομα θα πρέπει να έχουν προνομιακό καθεστώς από τις εταιρείες διαχείρισης.

Ισως να φανεί συντηρητικός ως τρόπος σκέψης μου, αλλά δεν βλέπω ότι μπορεί να λειτουργήσει μιά κοινωνία από μικρούς «επαναστάτες που σηκώνουν μπάρες» και αρνούνται να συνεργαστούν με τις αποφάσεις του κράτους. Θεωρώ λογικές τις αντιδράσεις ως ένα σημείο, καθόσον θα πρέπει κανείς να δεί με επιοίκεια και τις ευθύνες του κράτους στην εφαρμογή των συμβάσεων με τις εταιρείες στις οποίες έχει κατακυρωθεί η παραχώρηση.

Βλέπω λοιπόν την ανάγκη του κράτους να επαναστατήσει θετικά και να δώσει μιά οριστική λύση στο πρόβλημα που θα εξασφαλίζει πρώτον την ομαλή ροή των έργων και την ολοκλήρωσή τους και δεύτερον, τους κατοίκους των περιοχών που πλήττονται από τα διόδια, όπως στην περίπτωση της Στυλίδας. Το κράτος έχει τη δύναμη να δώσει λύσεις και πρέπει να το κάνει, δίνοντας πειστικές λύσεις στην κοινωνία ότι κάποτε, οι συμβάσεις που έχει υπογράψει, λειτουργούν όπως πρέπει. Μόνο τότε θα δούμε τον κόσμο να κατευνάσει την οργή του και να μην σπάζει τις μπάρες των διοδίων παριστάνοντας τον επαναστάτη.

Λύσεις υπάρχουν, απλά πρέπει, με ήπιο τρόπο να συζητηθούν και να εφαρμοστούν, για να ηρεμήσει η κοινωνία από τα φαινόμενα παρεκτροπής και να ασχοληθεί με τα ζητήματα ουσίας – δηλαδή τα μεγαλα κοινωνικά και εθνικά προβλήματα της χώρας.

Ο Χρήστος Ν. Μουρούτης έχει γεννηθεί στην Αθήνα και έχει σπυδάσει νομικά. Είναι μόνιμα εγκατεστημένος στη Σόφια της Βουλγαρίας από το 1999. Είναι ιδρυτής και διαχειριστής της εταιρείας Arceland Management που κάνει διαχείριση θεσμικών επενδυτικών κεφαλαίων στον τομέα του real estate και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και πρόεδρος της BULLPOA που είναι η μεγαλύτερη ομοσπονδία ιδιοκτητών ακίνητης περιουσίας στη Βουλγαρία.